Druk 3D to nie tylko projektowanie i samo drukowanie – równie ważny jest etap końcowy, czyli post-processing. Wśród różnych metod wykończenia szczególną uwagę warto zwrócić na obróbkę chemiczną, która pozwala uzyskać naprawdę profesjonalny efekt. W dalszej części przybliżamy, jak działa ten proces, jakie są jego mocne i słabe strony oraz jak z niego korzystać w praktyce.
Czym jest obróbka chemiczna?
- Obróbka chemiczna druku 3D to metoda wygładzania i modyfikowania powierzchni wydruku za pomocą specjalnych środków chemicznych. W przeciwieństwie do szlifowania czy obróbki cieplnej, tutaj materiał nie jest fizycznie ścierany ani nadtapiany – rozpuszczalnik działa selektywnie, „rozmywając” mikroskopijne nierówności. Efekt? Gładka, błyszcząca powierzchnia i lepsze właściwości użytkowe, bez potrzeby ręcznej pracy.
- Coraz większe znaczenie zyskuje również chemiczne wygładzanie modeli drukowanych z proszku PA12, szczególnie w technologii SLS i MJF. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych maszyn do automatycznej obróbki – takich jak systemy chemicznego wygładzania pod ciśnieniem – możliwe jest uzyskanie powierzchni porównywalnej do wyprasek z form wtryskowych. PA12, ze względu na swoją wytrzymałość i odporność chemiczną, znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnym, medycznym czy w produkcji funkcjonalnych prototypów. Chemiczne wygładzanie eliminuje porowatość powierzchni, poprawia szczelność i estetykę, a także zmniejsza podatność na osadzanie się zabrudzeń. Co ważne – proces ten zachowuje pełną geometrię modelu i nie wpływa negatywnie na jego właściwości mechaniczne, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla wymagających aplikacji.
Najpopularniejsze metody
- Wygładzanie oparami
To jedna z najczęściej stosowanych technik. Wydruk umieszczany jest w komorze z parami rozpuszczalnika – najczęściej acetonu – który delikatnie topi zewnętrzną warstwę. Świetnie sprawdza się przy materiałach takich jak ABS, ASA czy HIPS. - Zanurzanie w rozpuszczalniku
Alternatywą jest krótkotrwałe zanurzenie wydruku w płynnym środku chemicznym. Daje szybkie rezultaty, ale wymaga dużej ostrożności – zbyt długi kontakt może zdeformować model. - Usuwanie podpór i czyszczenie
Jeśli drukujesz z użyciem materiałów rozpuszczalnych (np. PVA czy HIPS), odpowiednie chemikalia pozwalają w prosty sposób usunąć podpory. Często stosuje się tu automatyczne myjki, które przyspieszają cały proces.
Jakie materiały się do tego nadają?
Nie każdy filament można poddać chemicznemu wygładzaniu. Najlepiej sprawdzają się:
- ABS – dobrze reaguje na aceton
- ASA – podobnie jak ABS, ale lepiej znosi warunki zewnętrzne
- HIPS – można rozpuścić d-limonenem
- TPU, PP, PA – bardziej wymagające, potrzebują specjalistycznych środków
Przed rozpoczęciem obróbki zawsze warto upewnić się, że dany materiał jest odpowiedni – niektóre tworzywa są odporne na działanie chemikaliów albo zbyt podatne na uszkodzenia.
Dlaczego warto?
- Modele wyglądają jak z formy – gładkie, jednolite, bez widocznych warstw
- Zwiększa się szczelność i odporność mechaniczna
- Obróbce poddać można nawet skomplikowane kształty, gdzie nie dotrze papier ścierny
- Proces można częściowo zautomatyzować – oszczędność czasu i powtarzalne efekty
Na co uważać?
- Zbyt długa ekspozycja może zdeformować model
- Chemikalia bywają niebezpieczne – konieczna wentylacja i środki ochrony osobistej
- Nie każdy materiał się nadaje, a niektóre wymagają bardzo precyzyjnego podejścia
Choć obróbka chemiczna w druku 3D wymaga ostrożności, zdecydowanie warto ją rozważyć – zwłaszcza jeśli zależy Ci na estetyce i funkcjonalności. To skuteczny sposób na podniesienie jakości wydruków bez wielogodzinnej, ręcznej pracy.
